Nadczynność tarczycy — objawy, przyczyny i leczenie

Nadczynność tarczycy, znana również jako hipertyreoza, jest stanem, w którym tarczyca produkuje zbyt dużo hormonów tarczycy. Dowiedz się, jak wygląda rozpoznanie i leczenie nadczynności tarczycy oraz na jakie objawy warto zwrócić szczególną uwagę.

Co to jest nadczynność tarczycy i jakie są jej objawy?

O nadczynności tarczycy mówimy wtedy, gdy tarczyca produkuje zbyt dużo hormonów tarczycy: trijodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4). Wspomniane hormony kontrolują wiele procesów metabolicznych w organizmie. Gdy ich poziom jest zbyt wysoki, organizm przyspiesza swoje funkcje metaboliczne, co może prowadzić do szeregu objawów i powikłań.

Objawy nadczynność tarczycy:

  • nadmierna potliwość,
  • przyspieszone bicie serca (tachykardia),
  • utrata wagi mimo braków zmian w diecie,
  • uczucie przewlekłego zmęczenia,
  • drżenie rąk,
  • nerwowość i drażliwość,
  • problemy z koncentracją i pamięcią,
  • zaburzenia miesiączkowania u kobiet,
  • pogorszenie kondycji skóry, włosów i paznokci,
  • nadwrażliwość na światło, podwójne widzenie,
  • zaczerwienienie i suchość oczu.

Przyczyny nadczynności tarczycy

Nadczynność tarczycy może być wywoływana różnymi czynnikami, do których należą między innymi choroby tarczycy. Za nadprodukcję hormonów tarczycy odpowiadają najczęściej:

  • Choroba Gravesa-Basedowa. Autoimmunologiczne zaburzenie, w którym układ odpornościowy produkuje przeciwciała, które stymulują receptory dla tyreotropiny (TSH) na tarczycy. To prowadzi do nadmiernej produkcji hormonów tarczycy.
  • Guzy tarczycy. Guzy mogą nadmiernie produkować hormony tarczycy, opierając się regulacji TSH. Może to być pojedynczy guzek autonomiczny (gruczolak) lub wole wieloguzowate toksyczne, zwane chorobą Plummera.
  • Zapalenie tarczycy. Zarówno podostre, jak i przewlekłe zapalenie tarczycy może czasowo prowadzić do nadczynności tarczycy.
  • Suplementacja jodem. Nadmiar jodu w diecie lub suplementacja jodem może prowadzić do nadczynności tarczycy u osób predysponowanych genetycznie. W niektórych regionach świata, gdzie spożycie jodu jest bardzo wysokie (np. poprzez spożywanie jodowanej soli), nadczynność tarczycy może być częstym zjawiskiem.
  • Choroby rzadkie. Istnieją również inne rzadkie przyczyny nadczynności tarczycy, takie jak Wole jajnikowe, czy potworniak.

Choroba Hashimoto a nadczynność tarczycy

Zaburzenia pracy gruczołu tarczowego mogą być wywoływane przez konkretne choroby tarczycy. Przykładowo przyczyną nadczynności tarczycy może być choroba Gravesa-Basedowa, która prowadzi do nadmiernego pobudzenia tarczycy. Z kolei choroba Hashimoto wiąże się z niedoczynnością tarczycy, a więc produkcją niedostatecznej ilości hormonów tarczycy.

Hashimoto z reguły nie ma związku z nadczynnością tarczycy, jednak w początkowej fazie choroby Hashimoto, gdy komórki tarczycy zostają uszkodzone przez atak autoimmunologiczny, może dojść do tymczasowego uwalniania większej ilości hormonów tarczycy do krwiobiegu, co zazwyczaj skutkuje objawami nadczynności tarczycy.

Badania w kierunku nadczynności tarczycy

W przypadku podejrzenia nadczynności tarczycy lekarz może zalecić wykonanie poniższych badań diagnostycznych.

  • Badania laboratoryjne poziomu hormonów tarczycy. Najczęściej wykonywane badanie przy nadczynności tarczycy, gdy poziom TSH (tyreotropiny) jest zazwyczaj obniżony, ponieważ tarczyca produkuje zbyt dużo T3 (trijodotyroniny) i T4 (tyroksyny), co prowadzi do.sprzężonego ujemnego hamowania TSH.
  • Badania przeciwciał tarczycowych. Przeciwciała ATPO i ATG mogą sugerować autoimmunologiczne przyczyny nadczynności tarczycy, takie jak choroba Gravesa-Basedowa.
  • Badanie ultrasonograficzne tarczycy (USG). Użyteczne w ocenie struktury tarczycy oraz wykrywaniu ewentualnych zmian, takich jak guzki czy powiększenie tarczycy.
  • Scyntygrafia tarczycy. Badanie obrazowe tarczycy wykonywane za pomocą izotopu jodu.
  • Monitorowanie objawów klinicznych. Ocena objawów klinicznych sugerujących nadczynność tarczycy. To m.in. przyspieszone bicie serca, drżenie rąk, utrata masy ciała, czy nadmierne pocenie się.

Leczenie nadczynności tarczycy

Leczenie nadczynności tarczycy jest zależne od przyczyny oraz stopnia nasilenia choroby. Najczęściej stosowaną metodą leczenia jest farmakoterapia z użyciem leków przeciwtarczycowych oraz leczenie objawowe, którego celem jest złagodzenie uporczywych objawów nadczynności tarczycy.

W niektórych przypadkach lekarz może zalecić chirurgiczne usunięcie tarczycy. Jedną ze stosowanych metod jest również terapia jodem radioaktywnym, która prowadzi do zmniejszenia produkcji hormonów tarczycy.


Loading...

Radiojod na nadczynność tarczycy

Leczenie nadczynności tarczycy radiojodem jest często stosowane jako trwałe rozwiązanie w leczeniu choroby Gravesa-Basedowa oraz innych przyczyn nadczynności tarczycy. Radioaktywny jod jest absorbowany przez nadczynną tarczycę i poprzez promieniowanie niszczy komórki tarczycy, prowadząc do zmniejszenia produkcji T3 i T4.

Terapii radiojodem nie należy mylić z leczeniem z użyciem jodu (jodku potasu). W przypadku nadczynności tarczycy przyjmowanie jodu nie jest zalecane, ponieważ przyczynia się do wzrostu produkcji hormonów tarczycy.

Dieta przy nadczynności tarczycy

Dieta w przypadku nadczynności tarczycy powinna być dobrze zbilansowana, bogata w składniki odżywcze i wspierająca ogólne zdrowie organizmu. Zdrowe odżywianie jest pomocne w walce z objawami choroby. Jakie nawyki żywieniowe są zalecane przy nadczynności tarczycy?

  • Unikanie produktów spożywczych bogatych w jod.
  • Częste sięganie po produkty bogate w antyoksydanty, białko i zdrowe tłuszcze.
  • Unikanie nadmiaru kofeiny i alkoholu.
  • Dbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu.

Przed wprowadzeniem znaczących zmian w diecie warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem. Indywidualne potrzeby żywieniowe mogą się różnić, dlatego ważne jest dostosowanie diety do własnych potrzeb i stanu zdrowia.